Kostaryka to niewielkie Państwo w Ameryce Środkowej. Chociaż zajmuje tylko 0,5% powierzchni lądowej świata, jest domem dla ponad 5% wszystkich znanych gatunków. To największa koncentracja bioróżnorodności na powierzchni lądu na Ziemi.
Historia degradacji środowiska w Kostaryce
Pod koniec XIX wieku 90% kraju było pokryte lasami. W pierwszej połowie XX wieku Kostaryka koncentrowała się głównie na hodowli bydła i rolnictwie. Brak zrównoważonych praktyk gwałtownie pogarszał stan środowiska.
Na skutek wzrostu populacji i rozwoju rolnictwa Kostaryka straciła większość swoich lasów. Pod koniec lat 80. zalesienie spadło do ok. 20% powierzchni państwa.
Badania przeprowadzone w latach 60. wykazały, że kontynuacja tych działań doprowadzi ostatecznie do upadku ekologicznego. A w konsekwencji utraty zasobów naturalnych, od których zależy byt wielu Kostarykańczyków.
Reakcja kostarykańskich władz
W latach 80. utworzono stanowisko gabinetowe w rządzie Kostaryki, którego zadaniem była ochrona i zachowanie zasobów naturalnych kraju.
Kilka lat później powstała Kostarykańska Narodowa Strategia Ochrony Zrównoważonego Rozwoju, która ostatecznie doprowadziła do stworzenia głównych polityk i działań w Kostaryce, aby wesprzeć ochronę środowiska.
Strategia była odpowiedzialna za stworzenie w Kostaryce systemu parków narodowych, oraz polityk, które miały zachęcać do zrównoważonego wzrostu w gospodarce.
Polityki te pomogły m.in. w stworzeniu ulepszonego leśnictwa, ekoturystyki, redukcji zadłużenia poprzez konserwację i współpracę między rządem a różnymi sektorami prywatnymi.
Jaki jest obecnie stan środowiska w Kostaryce
Obecnie ok. 28% powierzchni Kostaryki jest obszarem chronionym w ramach parków narodowych, rezerwatów i ostoi dzikiej przyrody.
Obszary te rozsiane są po całym kraju i mogą mieć różne poziomy użytkowania: od lekkiego użytkowania rolniczego do silnie chronionych obszarów gdzie restrykcje pozwalają wejść tylko kilku przyrodnikom.
Chronione obszary są luźno połączone z potencjalnymi korytarzami migracji roślin i zwierząt. Sieć rezerwatów na terenie całego kraju wspiera ochronę przed lokalnymi klęskami żywiołowymi (wulkany, pożary lasów, trzęsienia ziemi, fale pływowe) oraz ochronę przed wtargnięciem i ingerencją człowieka.
Skutek? Pokrycie Kostaryki lasami zaczęło w szybkim tempie rosnąć.
Jak wygląda gospodarka Kostaryki?
Turystyka jest największą branżą w kraju, zatrudniającą ponad 13% siły roboczej. Ekoturystyka stanowi prawie 40% przychodów branży.
Jako kraj rozwijający się Kostaryka skorzystała również z mechanizmu ochrony przyrody w zamian za pozbycie się części długu narodowego (debt-for-nature swap).
Udział rolnictwa w PKB, z powodu przemian strukturalnych w gospodarce kraju spadł w ciągu ostatnich dwóch dekad – z 13,7% w 1995 roku, do 5,6% w roku 2013.
Według danych z 2012 r. Kostaryka miała drugi najwyższy wskaźnik PKB per capita wśród krajów Ameryki Środkowej (pierwsza jest Panama).
***
Trzeba mieć oczywiście świadomość, że (eko)turystyka ma też swoje ciemne strony. Dla całej rzeszy turystów trzeba zbudować infrastrukturę – drogi, hotele, atrakcje. Do tego dochodzi zużycie zasobów, a często niechciana ingerencja w środowisko.
Ręka do góry, kto zaczyna planować podróż na Kostarykę!
