Recykling jest super, bez dwóch zdań. Dlatego tak istotne jest, abyśmy segregowali śmieci i starali się to robić poprawnie, pomimo wszystkich trudności. (Na moim Facebooku i Instagramie regularnie publikuję posty o tym, gdzie wyrzucać problematyczne odpady – jeśli czujesz, że segregacja jest dla Ciebie zbyt skomplikowana, koniecznie tam zajrzyj.)
Ale wiesz, co jest jeszcze bardziej super? Opakowania zwrotne.
Dlatego chcę cię zachęcić do korzystania produktów w opakowaniach zwrotnych, kiedy tylko masz taką okazję. Z tego wpisu dowiesz się, jakie to mogą być produkty oraz dlaczego warto je kupować i korzystać z możliwości zwrotu opakowania.
Jakie produkty w opakowaniach zwrotnych możesz kupić
Myślę, że nikt nie ma wątpliwości, jaki produkt króluje w kategorii opakowań zwrotnych. Jest to oczywiście piwo w szklanych butelkach. Za chwilę pochylimy się nad tematem butelek zwrotnych i bezzwrotnych, ale zanim to nastąpi, zastanówmy się, jakie jeszcze produkty w zwrotnych opakowaniach widujemy na rynku. Niestety, ich gama nie jest zbyt szeroka:
- woda mineralna lub źródlana, np. Staropolanka, Jurajska
- mleko, jeśli masz szczęście mieszkać w pobliżu Mlekomatu bądź sklepu sprzedającego świeże mleko w butelkach zwrotnych
- kosmetyki, np. Iossi, Mydlarnia 4 Szpaki, pełną listę marek kosmetycznych przyjmujących z powrotem opakowania znajdziesz tutaj
- świeczki, np. Sensual Scents.
Może znasz jeszcze jakieś produkty, które mogłabym dopisać do tej listy?
Dlaczego butelki zwrotne są lepsze, niż jednorazowe
Dzięki istnieniu systemu kaucyjnego w Polsce, ilość szkła produkowanego rocznie w naszym kraju jest mniejsza o ok. 40% w stosunku do sytuacji, gdyby nie było możliwości zwrotu szklanych butelek (obecnie do obrotu każdego roku wprowadza się ok. 1 200 000 000 ton szkła, gdyby nie butelki zwrotne, potrzebne byłoby dodatkowe 800 000 000 ton). Źródło.
Porównajmy wpływ środowiskowy butelki zwrotnej i butelki jednorazowej poddanej recyklingowi.
Proces zwrotu butelki i ponownego wprowadzenia jej do obiegu obejmuje takie czynności, jak: sortowanie butelek, ich mycie, transport i magazynowanie. Dla porównania, proces recyklingu szkła wymaga tych samych czynności plus bardzo energochłonne przetapianie surowca w hucie.
Emisje CO2 przypisane do cyklu życia butelki jednorazowej są prawie 10 razy wyższe, niż butelki zwrotnej. Wynika to właśnie z faktu, że ta druga zostanie użyta wielokrotnie.
Do wyprodukowania 1 tony „świeżego” szkła potrzeba: ok. 800 kg piasku, 280 kg wapnia, 230 kg sody i 30 kg barwników. Oprócz samego pozyskiwania tych nieodnawialnych surowców, mamy tutaj ogromne zużycie energii, a co za tym idzie właśnie emisje dwutlenku węgla. Do tego dochodzi emisja zanieczyszczeń do powietrza oraz spore zużycie wody potrzebnych do wydobycia i oczyszczenia tych surowców. A po przejściu całego procesu woda staje się ściekiem (ok. 10 m3 ścieków na tonę szkła). Dodanie do tego procesu stłuczki szklanej pochodzącej z recyklingu pozwala obniżyć zużycie surowców o ok. 30%, a energii o 96% (źródło). Jednak w dalszym ciągu, jeśli chodzi o ekologię, to widać jak na dłoni, że butelka zwrotna wyprzedza resztę towarzystwa o lata świetlne.
Problemy systemu kaucyjnego
Oczywiście, nie można pominąć problematycznych aspektów systemu obrotu zwrotnymi opakowaniami.
Sklepy skarżą się na trudną logistykę – konieczność odbioru, przechowywania i sortowania butelek. Kształt i gramatura butelek zwrotnych nie są niestety jednolite, dlatego często trzeba sortować butelki osobno dla każdego producenta.
Klienci natomiast skarżą się, że aby oddać butelki zwykle trzeba mieć paragon potwierdzający wpłatę kaucji. Warto pamiętać, że nie jest to wymóg prawny, tylko utarty sposób postępowania sklepów, które próbują ograniczyć sobie dodatkową robotę z obsługą butelek oraz konieczność wypłacania kaucji klientom, którzy butelki pozyskali z innych źródeł.
Jeśli natomiast nie zależy ci na odzyskaniu kaucji, to pamiętaj, że każdy sklep o powierzchni powyżej 2000 m2 jest zobowiązany przyjąć butelki zwrotne po produkcie, który znajduje się w ofercie handlowej tego sklepu. (Ale jeśli nie masz paragonu, to na wypłatę kaucji nie ma co liczyć.)
Warunek konieczny – opakowania zwracamy przy okazji
Na koniec nie mogę nie wspomnieć o ważnym warunku obiegu opakowań zwrotnych – jak to robić, żeby nie przynieść więcej szkody, niż pożytku? Zwracać opakowania przy okazji.
Jeśli wsiądziemy w samochód, żeby odwieźć do sklepu butelki po piwie, to nasze emisje CO2 przewyższą korzyść dla środowiska płynącą ze zwrotu butelek. Jeśli wsadzimy szklane słoiczki do pudełka i wyślemy je pocztą lub kurierem do producenta, efekt będzie niestety podobny.
Warto pamiętać o tym, że korzyść dla środowiska płynie w tym przypadku z masowej ilości takich opakowań. Żeby miało to proekologiczny skutek, powinny być one transportowane bezkosztowo i bezemisyjnie, najlepiej „przy okazji”.
***
Żywotność jednej butelki to ok. 20 cykli użycia, jednak w Polsce średnio butelka krąży od 6 do 10 razy. Mamy tutaj spore pole do poprawy i mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu przyczynisz się do poprawy tego wskaźnika 🙂 Pamiętajmy, że przy wyborze złocistego napoju warto zwrócić uwagę nie tylko na sam produkt, ale również butelkę, w której się znajduje.
Ten artykuł jest częścią serii #100 nawyków, która opisuje proste sposoby na bardziej ekologiczne życie. Listę wszystkich wpisów tego cyklu znajdziesz TUTAJ.
